Muhtun analysat váikkuhuvvot njuolgadit borramušain ja/dahje borrandábiin. Dan dihte lea dehálaš ahte čuovut daid dieđuid maid oaččut sus gii lea diŋgon varraiskosa vejolaš borakeahttáivuođa birra. Sáhtát iežat doaktáris (čujuheaddji doaktáris) jearrat borakeahttáivuođa dahje borramušaid ektui.
Váldde mielde legitimašuvnna
Don fertet váldit mielde legitimašuvnna Don fertet váldit mielde legitimašuvnna. Rekvisišuvdna sáhttá leat sáddejuvvon laboratoriai ovdal iskosa, jus leat ožžon rekvisišuvnna báberhámis, de fertet dan váldit mielde. It dárbbaš diŋgot diimmu varraiskosváldimii, lea dušše boahtit rabasáiggis.
Don it dárbbaš máksit iešmávssu varraiskosis.
Fuomáš ahte laboratoria bargit eai sáhte váldit eará iskosiidgo daid maid čujuheaddji doavttir lea diŋgon.
Váldit varraiskosa mánáin
Lea dehálaš ahte ráhkkanahttet máná varraiskosváldimii. Muital mánnái ahte doppe čuggestit du ja ahte dat manná hui jođánit. Jus mánná lea jaska, de lea stuorit liiba dasa ahte varraiskkus lihkustuvvá, ja mánná ii dárbbaš máŋgga háve čuggejuvvot. Oapmahažžan leat máná mielde iskosis, ja sáhttá leat jierpmálaš doallat máná áskkis.
Dávjá leaba guovttis geat váldiba varraiskosa mánáin. Nubbi gii váldá iskosa ja nubbi gii doallá máná gieđa ja solle máná. Čierrun lea dábálaš reakšuvdna muhtun mánáin, juogo dan dihtego ballá, dollojuvvo gitta dahje dan dihtego dat bávččaga. Du bargu varraiskosaváldimis lea doallat máná nannosit, jeđđet su ja ramppot su. Lea dehálaš ahte čuovut mielde ahte mánná lea jaska olles proseassas. Dávjá dat dahká dilálašvuođa eambbo oadjebassan mánnái ja de šaddá álkibut buohkaide.
Apotehkas sáhttá reseapta haga oastit loastara dahje vuoidasa mii jámihahttá, ja maid bidjá unnimusat ovtta diimmu ovdal varraiskosváldima. Bávččasgeahpedeaddji geavaheapmi sáhttá hehttet ahte mánná ii bala vuolgit boahttevaš iskosváldimiidda.
Dábáleamos gažaldagat
Mot mun galggan ráhkkanit?
Analysaboađus čuohcá/rievdá olu dilálašvuođain. Dan dihte fertet čuovvut fástudan-, biebmodoalu- dahje fysalaš lihkadeami bagadusa maid doavttir dahje buohccedivššár lea dutnje addán ovdal varraiskosa.
Manne galggan čohkkat 15 minuhta ovdal iskosa?
Gorutsajádat čuohcá varrahivvodahkii gorudis. Dat lea ovdamonni ahte don čohkkat 15 minuhta ovdal varraiskosa, nu ahte varrahivvodat stáđásmuvvá.
Mii oaivvilduvvo leat fástudeamis?
Fástudit meine ahte don it galgga borrat dahje juhkat maŋemus gávcci gitta guoktenuppelohkái diimmu ovdal varraiskosa.
Sáhtán go váldit dálkasiid ovdal varraiskosa?
Jus it leat ožžon eará dieđuid, de sáhtát váldit dálkasiid nu go ovdal. Terapiijadárkkistusas dálkasiin váldo varraiskkus juste ovdal boahtte dosa, muhto dat sáhttá spiehkastit. Doavttir addá dieđu dan birra.
Sáhtán go hárjehallat ovdal varraiskosa?
Don berret garvit fysalaš aktivitehta eambbo go dábálaččat, seammás hárjehallama ja garra bargguid daid beivviid ovdal varraiskosa.
Áigemuddu varraiskosii?
Muhtun komponeanttat varas rievddadallet jándoris. Čuovo njuolggadusaid maid oaččut doaktáris.
Jus dus leat gažaldagat varraiskosáigái, de váldde oktavuođa doaktáriin.
Galggan go rekvisišuvnna váldit mielde?
Jus leat ožžon rekvisišuvnna(id) doaktáris dahje ossodagas, de fertet daid váldit mielde. Pasieanttat mat leat čujuhuvvon vuođđodearvvašvuođabálvalusas (omd. Fástadoaktáris) gáibiduvvo devdon báberrekvisišuvdna jus dat ii leat sáddejuvvon elektrovnnalaččat laboratoriai.
Bávččaga go?
Eanaš háviid ii leat varraiskkus váttis ja unnán bávččaga. Soapmásiidda goitge lea dat unohas ja sáhttet šaddat illáveaje varraiskosis. Atte dieđu iskkadeaddjái jus dat guoská dutnje, nu ahte sáhttet ráhkkanit vai dutnje šaddá buorre iskkus. Don sáhtát oažžut dálkasa nu ahte it dovdda maidege, muhto dálkkas ferte vuidojuvvot liikái ovtta dahje guokte diimmu ovdal varraiskosa.
Mot doaibmá varraiskkus?
Iskkadeaddji jearrá du olles nama ja riegádandáhtona/riegádannummára. Varraiskkus dábálaččat váldo gieđas, ja dat lea ovdamonni jus dus leat biktasat main lea álki loktet sojiid bajás gieđas. Iskkadeaddji čavge bátti du gieđa birra vai ihtet varrasuonat buorebut, dan maŋŋel čugge sákki du varrasutnii. Dat adnojit steriila gearderusttegat varraiskosis. Go nállu lea varrasuonas, de devdo varra lihtážii. Dábálaččat devdojit gaskal ovtta ja vihtta lihtáža varain, vuolga das man olu analysaid doavttir lea diŋgon.
Mot doaibmá varraiskkus mánaide?
Dat lea álohii ovdamonni mánáide jus leat ráhkkanan. Iskosa sáhttet váldit gieđas dahje ahte čuggejit surbmii dahje šušmái (kapilleara iskkus). Iskkadeaddji mearrida mot lea buoremus du mánnái. Huma/hála áinnas doaktáriin dahje mánáin dahje laboratoriabargiiguin jus dárbbaša jámihit liikii ovdal venøsa varraiskosa. Dat gávdno vuoiddas dahje loasttar mii váldá bákčasiid eret maid sáhttá vuoidat liikái. Vuoiddas galgá vuidojuvvot ovtta gitta guokte diimmu ovdal iskosa.
Man guhká ádjána váldit varraiskosa?
Ieš dat varraiskkus ádjána dábálaččat moadde minuhta. Dat lea ávžžuhuvvon čohkkat jaska sullii 15 minuhta ovdal iskosa. Glukosanođiid ja eará noađđeiskosiid ferte šiehttat ovdagihtii go dat ádjánit moadde diimmu, go varraiskosiid váldet dađistaga dan áiggis.
Goas oaččun analysabohtosiid?
Analysabohtosat dieđihuvvot doaktárii dahje ossodahkii. Jus don veallat buohcceviesus dahje gulat ovtta daid poliklinihkaide buohcceviesus, bohtet gárvvistuvvon analysabohtosat seamma beaivvi, muhto muhtin analysabohtosat ádjánit guhkit áiggi.
Laboratoria ii sáhte almmuhit analysabohtosiid pasientii. Dat lea doavttir gii muitala analysabohtosiid. Dat leat dušše dat komponeanttat máid doavttir lea diŋgon, mat analyserejuvvojit.
Galggan go máksit iežasoasi?
Dat ii leat iežasoassi varraiskosis.