Mii lea deađvahávvi ja movt dat čuožžila?
Jos veallát dahje čohkkát seamma ládje guhká, de sáhtát oažžut deađvahávi (gohčoduvvon maid veallánhávvi). Hávit šaddet go várrajohtu bisána daningo dat unnimus várrasuonat cikcasit oktii. Deađvahávvi sáhttá čuožžilit oalle jođánit, vaikko moatti diimmus. Spiiddisteapmi, bávččas ja/dahje ruvssodeapmi sáhttet mearkan deađvahávi álgimii.
Don mii leat seaŋgavealli pasieanta sáhtát leat hearki oažžumis deađvahávi. Dat lea dan sivas go unnit lihkadat/mobilitehta, hedjonan borranmiella ja rievdamat liikkis.
Deađvahávit sáhttá álkit eastadit eanas dilálašvuođain, muhto váldá guhkes áiggi dikšut daid go álggos leat šaddan.
Eastadeapmi
Mii Finnmárkku buohcciviesus árvvoštallat riskka deađvahávvái buot min pasieanttain. Pasieanttaide geain lea riska oažžut deađvahávi ráhkaduvvo dikšunplána, mii sisdoallá dehálaš doaimmaid hehttemis deattaháviid.
Hávit šaddet dávjjimus daid sajiin gos lea unnimus "deavdda" gorudis, ovdamearkka dihte dáktebukkiin. Tevnnet vuolábeale čájeha gokko deađvaháviid dábálaččat šaddet.
Deattageahpideapmi
Deháleamos maid don gii leat pasieanta sáhtát dahkat eastadit deađvahávi, lea molsut ain guđe ládje veallát. Dasa lassin sáhttá geavahit boalstara ja deattageahpideami guottá unnidit deatta hearkkes liikeosiin.
Mii veahkehit du gávdnat vuohkkaset sajádaga go ieš it nagot dan dahkat.
Liikedikšu
Goike dahje lávttas liiki gierdá unnit ovdalgo šaddagoahtá deađvahávvi. Dan dihte lea dehálaš ahte vuoiddat liikki jus lea goikkis. Garvve ruvvemis ja hierdime liikki. Jus dus lea liiki njuoskkas, de lea dehálaš ahte dus leat goike biktasat ja goike seaŋgagokčasat. Mii áinnas veahkehit du jus ieš it nagot dan.
Biebman
Go leat buozas, de dárbbaša gorut eambbo biepmu go dábálaččat.
Seammás sáhttá dus leat heajut borranmiella.
Mii doaimmahit biebmangovvideame sihkkarastit nu ahte don oaččot rievttes biepmu. Don dárbbašat biebmu mii lea proteiidnaálbmái, nugo moni, bierggu, guoli ja mielkebuktagiid. Dat lea maid dehálaš ahte jugat ollu. Jus bártidat heajos borranmielain, de rávvet mii biebmanjuhkosiid.
Aktivitehta/mobiliseren
Lihkadeapmi lea dehálaš vuoi stimulere varrajođu ja unnida riskka deađvahávvái. Dat lea dan dihte dehálaš ahte geahččalat beassat seaŋggas bajás juohke beaivvi, vaikko it nagot čohkkát dahje leat badjin guhkit áiggi hávális.
Dieđut dus ja du oapmahaččain leat dehálaččat go mii galgat veahkehit hehttemis dus deađvahávi. Huma muhtimin gii bargá dáppe jus dus leat dehálaš dieđut dahje smiehtat juoidá.
Čálit gihppaga
Oktavuohta
Finnmárkku buohcciviesu pasieantasihkarvuođaprográmma
Jođiheaddji Kristin J. Pedersen
T 78 79 30 09
Eanet dieđut
Loga eambbo deađvahávi eastadeami birra našuvnnalaš pasieantasihkarvuođaprográmmas
Dorvvolaš gieđaid hálddus (dárogillii)